CHP’nin tüzük değişikliği gündemiyle toplanan 20. Olağanüstü Kurultayı tamamlandı. Kurultayda parti tüzüğünde yapılacak bazı değişiklikler ele alındı.
Tüzükteki değişiklikler neler?
Parti tüzüğündeki değişiklikle, genel başkanın görevde olmadığı durumlarda, genel başkana sırasıyla genel sekreter ve protokol yönetmeliğinde belirlenen sırayla genel başkan yardımcıları vekalet edecek. Genel başkan yerinde olmadığında, bu kişiler onun yetkilerini devralacak ve parti işlerini yürütmeye devam edecek.
TBMM grup başkanı ve başkanvekilleri, partinin en üst yönetim organı olan Merkez Yönetim Kuruluna (MYK) alındı.
Genel sekreterin MYK’daki sırası ise genel başkan yardımcılarının önüne getirildi.
Tüzükte, 41. maddeye, “Kongrelerde başkan adayı olabilmek için kongre üye tamsayısının en az yüzde 10’unun, en çok yüzde 15’inin yazılı önerisi gerekir. Adaylar yüzde 15’ten çok imza toplayamaz, kongre başkanlığına sunamaz” ibaresi eklendi.
Genel başkan adayı olmak için kurultay üye tamsayısının en az yüzde 5’inin ve en çok yüzde 10’unun yazılı önerisi gerekecek. Yüzde 10’dan çok imza bulunması durumunda divan başkanlığına sunulamayacak.
Mevcut genel başkan, isteği üzerine aday olabilecek, kendisi imza toplayamayacak, adına da imza toplanamayacak.
TBMM üyeliği için aday belirleme yöntemleri, ön seçim, örgüt denetiminde ön seçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması ve merkez yoklaması olarak belirlendi. Hangi seçim çevresinde hangi yöntemin kullanılacağına ise il örgütlerinin görüşlerine dayanarak Parti Meclisi (PM) tarafından karar verilecek.
Örgüt denetiminde ön seçim ve örgüt denetiminde aday yoklamasında seçim sonuçları, PM’nin kararıyla tespit edilerek, Yüksek Seçim Kuruluna merkez yoklaması usulüne göre bildirilecek.
PM kararı tespit niteliğinde olurken, kesinleşen seçim sonuçlarını değiştirir nitelikte olamayacak. Bu yöntemlerde kullanılacak oy pusulasında adayların bölge, cinsiyet, yaş, meslek gibi dağılımlarının dengeli olmasını sağlayacak önlemler alınacak. Bunu niçin her seçim çevresinin özelliklerine göre oy kullanma esasları yönetmelikle belirlenecek.
Bazı seçim bölgelerinde ön seçim veya aday yoklaması yapıldığında, Parti Meclisi (PM) TBMM üye sayısının yüzde 15’i kadar sıralı genel merkez kontenjanı belirleyebilecek. Bu kontenjan, her seçim bölgesindeki toplam milletvekili sayısının yüzde 15’i kadar olabilecek.
PM, genel merkez kontenjanındaki sıraları bir kısmını il örgütüne, bir kısmını gençlik ve kadın kollarına, bir kısmını ise mevcut TBMM milletvekillerine ayırmak üzere üçe bölecek. Gençlik ve kadın kollarına ayrılan sıraların dörtte biri, önceki seçimde milletvekili seçilmiş adaylara verilecek.
Merkez yoklaması yöntemiyle adaylar doğrudan PM tarafından seçilecek.
Ön seçim, örgüt denetiminde ön seçim, aday yoklaması ve örgüt denetiminde aday yoklaması yapan adaylar, merkez yoklaması, merkez adaylığı veya genel merkez kontenjanı için başvuramayacak.
Her seçim bölgesinin aday listesinde en az bir engelli adaya yer verilecek.
Üç dönem kuralı uygulanacak: Bir kişi en fazla üç dönem üst üste seçilebilecek
Tüzükte gidilen değişikliğe göre, bir kişi en fazla üç dönem üst üste milletvekili seçilebilecek.
Yarısı tamamlanmadan seçimlerin yenilendiği yasama dönemleri hesaba katılmayacak.
Önseçim, örgüt denetiminde önseçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması yöntemlerinde dönem koşulu aranmayacak.
Partinin milletvekili bulunmayan seçim bölgelerinde milletvekili çıkarmak veya bu seçim bölgelerinde partinin oyunu yükseltmek amacıyla Merkez Yönetim Kurulunun önerisi PM kararıyla dönem kuralı uygulanmayabilecek.
Eklenen ek maddeye göre, dönem kuralı uygulaması 24 Haziran 2018 seçimleriyle oluşmuş TBMM 27. yasama dönemi itibarıyla başlayacak.
Yerel seçimlerde aday belirleme süreci nasıl olacak?
Yerel seçimlerde aday belirleme sürecinde de üç dönem kuralı uygulanacak. Buna göre bir kişi en fazla üç dönem üst üste belediye başkanı, belediye veya il genel meclis üyesi seçilebilecek.
Ön seçim, örgüt denetiminde ön seçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması yöntemlerinde dönem koşulu aranmayacak.
Seçim bölgesi değişikliğinde dönem istisnası, Merkez Yönetim Kurulu önerisi PM kararıyla uygulanabilecek.
Cinsiyet ve gençlik kotaları getirildi
Örgüt denetiminde ön seçim veya aday yoklaması yapılan seçimlerde, milletvekili, il genel meclisi ve belediye meclisi adayları ile parti meclisi, yüksek disiplin kurulu, il ve ilçe yönetim kurulları, il kongre delegeleri ve kurultay delegeleri seçimlerinde yüzde 50 cinsiyet kotası ve yüzde 30 gençlik kotası uygulanacak. Cinsiyet ve gençlik kotaları, kurultaylarda kademeli olarak artırılacak.
Bu kota 18-25 yaş aralığı için yüzde 10 gençlik kotası, 26-40 yaş aralığı için yüzde 20 çalışma çağı kotası olarak uygulanacak.
Adaylık başvurusu olması halinde en az bir engelli, ilçe ve il yönetim kurulları ile PM’de yer alacak.
Disipline sevk işlemleri ve cezaların bağışlanması
Disipline sevk işlemlerinde, sevk organı ve yetkili disiplin kurulunun belirlenmesinde, ilgilinin parti suçu işlediği tarihteki görevi dikkate alınacak.
Kesinleşen cezaları bağışlama yetkisi, Yüksek Disiplin Kurulu’nun ve parti üyeliğinin devam etmesi durumunda cezanın kesinleştiği tarihteki başkan veya sekreterinin görüşü alınarak Parti Meclisi’nde (PM) kullanılacak.
Ayrıca, partinin kurultay yönetmeliğinde bazı maddelerde düzenlemeler yapıldı.
ÖZGÜR ÖZEL KURULTAY’DA KONUŞTU
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Kurultay’daki konuşmasına seçim öncesindeki çalışmalarını anlatarak başladı. Gölge Kabine kurduklarını dile getiren Özel, “Parti yönetiminde ve sonrasında yerel yönetim adaylıklarında kadınların ve gençlerin önünde duran kapının kilidini açtık.” dedi.
Seçimlerdeki başarısından bahseden Özel, “İttifakla girilen son 3 seçimden daha yüksek bir oya ulaştık. 7 bölgede 412 belediye kazandık. Partimizi 47 yıl sonra yüzde 38 oyla birinci parti yaptık. Bugün şunu gururla söylüyorum ve her birinizin her yerde tekrarlamasını istiyorum. CHP, Türkiye’nin Birinci Partisi!” dedi.
Tüzüğün ortak çalışmanın bir ürünü olduğunu dile getirip “Bu tüzüğün hiçbir maddesi ya da bir bütün olarak tamamı, Genel Başkan açısından güvenoyu ya da güvensizlik oyu değildir.” dedi.
Tüzükte cinsiyet kotası ve gençlik kotalarında bazı düzenlemelerin olacağına vurgu yapıp “Yüzde 20’lik gençlik kotasını ikiye böleceğiz.” ifadelerini kullandı.
“KİLİDİ AÇTIK”
Özel’in açıklamaları şöyle:
“Geçen yıl 4-5 Kasım kurultayımız ise bizlere, önce yerel seçimlerde ardından genel seçimlerde birinci olma görevi vermiştir. Kurultayın hemen ardından Yaş ortalaması 43 olan Parti Meclisimizle çalışmaya başladık. Yaş ortalaması 46 olan bir MYK oluşturduk, tecrübe ile gençliğin enerjisini bir araya getirdik. İki kurulun da yaş ortalaması benden düşüktür. İdari MYK ve Gölge Kabine’den oluşan 24 kişilik bir Merkez Yönetim Kurulu belirledik. Tüm bakanlıklara denk, onları takip edecek, ve politika üretecek, kadın-erkek eşit temsile dayalı bir Gölge Kabine oluşturduk. Bu partiyi kadınların ve gençlerin partisi yapacağız demiştik.
Parti yönetiminde ve sonrasında yerel yönetim adaylıklarında kadınların ve gençlerin önünde duran kapının kilidini açtık.
“TÜRKİYE’NİN MENFAATLERİNİ SAVUNDUM”
Tüm yurt dışı temaslarımda, Türkiye’nin menfaatlerini savundum, Gazze’deki zulmü gündeme getirdim. Sivil toplumla, sendikalarla, meslek örgütleriyle daha çok temas kuran bir CHP olmalı dedik. İşveren temsilcileriyle de işçi sendikalarıyla da daha çok temas ettik. DİSK’in vergide adalet eyleminde bulunduk, 1 Mayıs’ta işçi örgütlerinin yanlarında olduk. Farklı platformlarda bir araya geldik. Onlara güç verdik. Onlar da; Eğitim Mitingi’ne, Emekli Mitingi’ne, Emek Mitingi’ne ve pek çok toplantımıza katılım göstererek, bize güç verdiler.
Bu parti; 2018, 2019, 2023 seçimlerine ittifakla gitti. 2024’ün de ittifaksız kazanılamayacağına inanılıyordu. Bize, “oturun anlaşın, ittifaksız kaybedersiniz” deniliyordu. İttifakı reddeden parti olmadık, sırf ittifak yapabilmek için de olmadık tavizler vermedik. Biz ittifakın partilerle değil milletin kendisiyle yapıldığında sonuç getirdiğini cümle aleme kanıtladık. Renklerini ay yıldızlı al bayrağımızdan alan Türkiye İttifakı’nı meydan meydan büyüttük.
“CHP, TÜRKİYE’NİN BİRİNCİ PARTİSİ”
Yerel seçimlerde adaylarımızı belirlerken 3 şeye inandık. Kadınlara inandık, gençlere inandık, bilime inandık. 890 noktada önseçim yapılabilir diye örgütlerimize bildirimde bulunduk. 199 noktada önseçim yaptık. 106 mitingde sadece halkın gündemini konuştuk. Emeklileri, emekçileri, çiftçileri, başka ülkelerde hayal kurmaya mecbur bırakılan gençleri anlattık.
İttifakla girilen son 3 seçimden daha yüksek bir oya ulaştık. 7 bölgede 412 belediye kazandık. Partimizi 47 yıl sonra yüzde 38 oyla birinci parti yaptık. Bugün şunu gururla söylüyorum ve her birinizin her yerde tekrarlamasını istiyorum. CHP, Türkiye’nin Birinci Partisi!
“ERDOĞAN’I PARTİSİNDE ZİYARET ETTİM”
Siyaset masasında sadece halkın sorunları yer tutmalı dedik.
Bu anlayışla; Ramazan Bayramı’nda bütün siyasi liderleri aradım. 23 Nisan resmi programlarına katıldım. Anıtkabir’de tokalaştım, resepsiyonda çay içtim. Erdoğan’ı partisinde ziyarete gittim. Daha sonra Erdoğan’ı Genel Merkezimizde ağırladım. Çok sayıda liderle görüşmeler yaptım. Yaptığım her görüşmede kurduğum her temasta sadece halkın sorunlarını beklentilerini gündeme getirdim.
“DOĞRU YOLDA YÜRÜMEYE DEVAM EDECEĞİZ”
“Normalleşme CHP’ye yarıyor” kaygısına kapıldılar. Şimdi sertleşmek, kavga etmek, eski Türkiye’ye dönmek istiyorlar. Kusura bakmasınlar, eski Türkiye artık geride kalmıştır. Biz ne yaptıklarını görüyoruz ve oyuna gelmeyeceğiz. Biz, cesaret isteyen bu doğru yolda yürümeye devam edeceğiz.
Bizi bu süreçte en çok üzen, toplumun satın aldığı, bize oy vermeye eli gitmeyenlerin önyargılarının yıkıldığı ve Cumhur İttifakı’nı iç çekişmelerle götüren bu süreç üzerinden aldığımız haksız eleştirilerdir. Yapmamız gereken, toplumla birleşe birleşe iktidara yürümektir. Yolumuz, iktidar yoludur.
“NE GÜVEN OYU NE GÜVENSİZLİK OYU”
Bütün delegelerimizin bilmesini isterim ki, bu tüzüğün hiçbir maddesi ya da bir bütün olarak tamamı, Genel Başkan açısından güvenoyu ya da güvensizlik oyu değildir. Tüzük değişikliğine ilişkin her bir maddede herkesin özgürce düşünmesini ve hür iradeleriyle karar vermesini istiyoruz. Bu tüzük ne benimdir ne önceki genel başkanımızındır.
Bu metin komisyondan oy birliği ile geçmiştir.
Bu öneriler Sayın Kılıçdaroğlu’nun taahhütlerinin, benim taahhütlerimin ve örgütün taleplerinin bir arada yer aldığı metindir.
“ÖN SEÇİMLERE GİRECEĞİM”
Siyasete girdiğim günden bu yana ön seçimi savunan, 2015 yılında Manisa’da girdiğim ön seçimde aldığım yüzde 86 oyla tüm zamanların rekorunu kıran, gördüğü her sandığa giren bir yol arkadaşınızım. Her yol arkadaşıma da ön seçime girmesini tavsiye ederim. Ben de Genel Başkan olarak bundan sonra ön seçimlere gireceğim.
İMAMOĞLU ÜZERİNDEKİ YARGI KARARLARINA İLİŞKİN DESTEK
Partinin genel başkan sıfatıyla üyelerimizin adına İmamoğlu’nun tutumu partimizin tutumudur. CHP, İmamoğlu’nun yanındadır. İstanbul’un sevgilisini kimsenin insafına bırakmayız. Herkes haddini bilecek.
ESKİ GENEL BAŞKANLAR DAVET EDİLDİ
“İkinci Yüzyıl Değişim Kurultayı” adı altında yapılacak Tüzük Kurultayı’na sadece delegeler ile onur kurulu üyeleri ve eski genel başkanlar davet edildi.
Ancak kurultaya eski Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu’nun katılmadığı görüldü.
