2025’in ilk çeyreğinde faiz artışı ve yükselen maliyetler, şirketlerin kâr marjlarını daralttı; ancak operasyonel verimlilik ve mali disiplin, zor koşullarda bile bazı firmaların öne çıkmasını sağladı.
Kar ve Zarar Ayrışması
546 şirket bilançosunu açıklarken, 269 şirket net zarar açıkladı. Buna karşılık 275 şirket ise net kar ile sonuçlandı. BİST100 endeksinde finansallarını açıklayan 93 şirket arasında 27’si zarar, 66’sı ise kar açıkladı.
En yüksek zarar 5.07 milyar TL ile VESTL’de olurken, en yüksek kar 25.28 milyar TL ile GARAN tarafından bildirildi. Bankalar, enflasyon muhasebesinden muaf olmaları nedeniyle yılın ilk çeyreğinde genel beklentilerin üzerinde kar açıkladı.
Enerji, kimya, petrol, plastik, sınai, metal eşya ve makina sektörlerinde zarar açıklayan şirketler öne çıktı. VESTL, PETKM, ALARK, ARCLK, KRDMD, ENJSA, ODAS, KCHOL, TOASO, beklentilerin üzerinde zarar bildiren şirketler arasında yer aldı. Mevsimsel etkiyle THYAO, PGSUS ve TAVHL de zayıf performans sergiledi.
Tüketici güvenindeki zayıflama, perakende ve dayanıklı tüketim sektörlerinde doğrudan satış hacmini düşürdü. Hanehalkı harcamalarının ertelenmesi ya da sadece ihtiyaçlarla sınırlı kalması, şirketlerin büyümesini zorlaştırdı.
Artan Maliyet Giderleri Şirketleri Zorluyor
Personel giderleri ve hammadde maliyetlerindeki artış, operasyonel karlılık üzerinde baskı oluşturdu. Yüksek kredi faizleri ve borçlanma maliyetlerinin yükselmesi, özellikle borçlu ve döviz açık pozisyonlu şirketlerin karlarını olumsuz etkiledi. Enflasyon muhasebesi uygulamasının etkisi bilanço sezonunda belirgin oldu.
Operasyonel verimliliği yüksek, maliyetlerini kontrol eden ve finansal yapısı güçlü şirketler, durgun talebe rağmen görece iyi sonuçlar elde etti. FROTO, TTKOM, TURSG, EKGYO, ULKER, ANSGR, AEFES, MGROS gibi şirketler piyasa beklentilerini aşarak kar açıkladı. Beklenenin üzerinde kar açıklayan SISE ise dikkat çekti.
TCMB’nin faizlerde yukarı yönlü adımları, iç talepteki durgunluğu sürdürüyor. Kısa vadede finansman koşullarının sıkı olması nedeniyle canlanma zor görünüyor. Kur riski yüksek ve iç pazara bağımlı şirketlerin zorlanması beklenirken, düşük borçluluk ve güçlü operasyonel yapıya sahip şirketler yılın geri kalanında avantajlı konumda olacak.
Enflasyon muhasebesi ve yüksek baz etkisinin bilanço kalitesi üzerindeki etkisi devam edecek. Bu nedenle 2025’in ikinci yarısında şirketler arasındaki ayrışmalar devam edecek, seçici olmak kazandıracak.
Gcm yatırım
