BİDOGU- İsrail’in bu sabaha karşı İran’daki bazı askeri ve nükleer altyapılara yönelik gerçekleştirdiği nokta atışı saldırılar, dünya kamuoyunda yankı uyandırdı.
Saldırının arkasında yine MOSSAD’ın istihbarat ve yönlendirme gücünün olduğu öne sürüldü. İsrail tarafından yapılan açıklamasa ‘ Mossad’ın operasyon yaptığı ve patlayıcılar dahil hava araçları için İran’da üst kurulduğunu ‘ açıkladı… Ortadoğu’nun en tartışmalı ve en etkili istihbarat teşkilatlarından biri olan MOSSAD, sadece geçmişiyle değil, bugünkü operasyonel etkisiyle de gündemden düşmüyor. İşte MOSSAD’ın kuruluşundan bugüne uzanan gölgeli hikayesi…
Gizli Kuruluş: MOSSAD’ın Doğuşu
MOSSAD (HaMossad leModiʿin uleTafkidim Meyuḥadim), yani “İstihbarat ve Özel Operasyonlar Enstitüsü”, 13 Aralık 1949’da İsrail Başbakanı David Ben-Gurion’un emriyle kuruldu. Amaç, genç İsrail devletinin güvenliğini sağlamak ve yurt dışındaki tehditleri bertaraf etmekti.
İlk başkanı Reuven Shiloah olan örgüt, başlangıçta doğrudan Başbakan’a bağlı olarak çalıştı ve zamanla dış istihbarat toplama, karşı casusluk ve gizli operasyonları kapsayan geniş yetkiler kazandı.
Soğuk Savaş Döneminde Sessiz Savaşlar
1950’lerden itibaren MOSSAD, özellikle Arap ülkelerindeki Yahudi nüfusu korumak, İsrail’e göç etmelerini sağlamak ve Arap istihbaratlarına sızmak üzerine odaklandı.
1956 Süveyş Krizi’nde Fransa ve İngiltere ile yapılan gizli iş birliği, MOSSAD’ın ilk büyük diplomatik girişimlerinden biri olarak kayıtlara geçti.
Tarihi Operasyonlar: MOSSAD’ın Gölge Oyunları
-
Adolf Eichmann’ın Yakalanması (1960)
Nazi savaş suçlusu Adolf Eichmann, Arjantin’de MOSSAD tarafından yakalanarak İsrail’e getirildi. Bu operasyon, ajansın küresel çapta bilinirliğini artırdı. -
Münih Katliamı ve Misilleme (1972-1973)
Münih Olimpiyatları’nda 11 İsrailli sporcunun Filistinli Kara Eylül örgütü tarafından öldürülmesi sonrası MOSSAD, “Tanrı’nın Gazabı” adlı operasyonla sorumluları tek tek ortadan kaldırdı. -
Entebbe Operasyonu (1976)
Uganda’da uçak kaçıran teröristlere karşı düzenlenen ve rehinelerin kurtarıldığı operasyon, dünya çapında istihbarat başarısı olarak tanındı.
Günümüzde MOSSAD: Dijital Çağda Casusluk
-
yüzyılda MOSSAD, siber istihbarat, İran’ın nükleer programı, suikastlar ve teknoloji üzerinden yürütülen operasyonlarla adından söz ettiriyor. İranlı nükleer bilimcilerin suikastları, 2018’de İran’dan çalınan nükleer arşivler ve bölgedeki dron operasyonları örgütün yeni yüzünü gösteriyor.
2020’de İranlı bilim insanı Muhsin Fahrizade’nin öldürülmesiyle MOSSAD bir kez daha dünya gündemine oturdu.
Eleştiriler ve Tartışmalar
MOSSAD, etkili operasyonları kadar tartışmalı yöntemleriyle de eleştiriliyor. Yargısız infaz, egemenlik ihlali ve diplomatik gerilimlere neden olan operasyonlar, uluslararası hukuk açısından sık sık gündeme geliyor.
