İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının bütçe görüşmelerinde; kadın cinayetlerine ilişkin “Biz koruma kararı aldığımız kadına bir belge imzalatıyoruz. Koruma kararı aldıktan sonra belgedeki 11 maddeyi polisler okuyor. ‘Seni korumaya aldık ama buna riayet et’ diyor. Diyor ki mesela, ‘Şüphelinin size yaklaşması halinde en yakın korunaklı yere geçerek kolluktan direkt yardım iste. Şüpheliyle sakın yüz yüze görüşme.’ İlk defa söylüyorum koruma kararı olmasına rağmen geçen sene 32 hanımefendi şuradaki ikazımıza uymadan, kapıya adam gelince açmış, içeride vurmuş onu” dedi. CHP’li ve DEM Partili vekiller ise Bakan Yerlikaya’ya “Kadınları suçlamak ne kadar kolay” diye tepki gösterdi.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının bütçe görüşmelerinde milletvekillerinin eleştiri ve sorularını yanıtladı.
Yerlikaya, sabah yaşanan olaylara ilişkin, “Sabah komisyona gelirken sayın Başarır ve arkadaşların o şekilde engellemesine çok üzüldüm, gazi Meclisimize yakışmadığını düşünüyorum. Dolayısıyla aziz milletimiz de bunu değerlendiriyor. Komisyon Başkanı’mız burada böyle bir rahatsızlık olduğunu görünce davet edildi, ‘hayır’ denildi. ‘Burada konuşalım’ denildi, bu şekilde de olmadı. ‘200 polis tarafından bu şekilde yapıldı’ isnatları… 50-55 kişiyi almayacak bir yerde nasıl 200 kişi buraya alınıyor? Onun da sayısal ifadelerden yararlanma gücünde bir eksiklik olduğunu düşünüyorum” yorumunda bulundu.
Yerlikaya, yasa dışı bahisle ilgili 9 bin 780 tutuklama yapıldığını, 9 bin 874 web sayfasının engellendiğini, erişime engellenen sosyal medya hesabının da 77 bin 970 olduğunu ifade etti. Yerlikaya, toplantı ve gösteri yürüyüşleriyle ilgili soruya, “Toplantı ve gösteri yürüyüşlerine 2022-2023’te kamu düzeninin sağlanması amacıyla uygun görünmeyenlerin oranı yüzde 2,25’tir. 2024’ün ilk 10 ayında gerçekleşen 80 bin 299 eylem-etkinliğe 33 milyon 69 bin kişi katılmış. Bu eylemlerden kanuna aykırı olan 283’üne müdahale edilmiş. Anayasa 34 ve 2911 sayılı kanunu harfiyen uygulamaya devam edeceğiz” diye yanıt verdi.
“İhbarlar arttıkça elimiz güçleniyor”
Bakan Yerlikaya, uyuşturucuyla mücadelede Türkiye’de üst sıralarda olduğunu belirterek, uluslararası suç örgütlerine yönelik yapılan operasyonlara ilişkin şöyle konuştu:
“TCK 188, imal ve ticaretle ilgili 66 bin 39 operasyonda 29 bin 199’u tutuklanmış. İmal ve ticarette tutuklama verimliliği yüzde 45-50 civarında. Kullanıcılıkla ilgili 539 tutuklama var. Dünyada uyuşturucuyla ilgili mücadelede bizim cezaevimizdeki kadar yatan hiçbir yerde yok. 125 bin kişi uyuşturucudan yatıyor. Biz bunu seferberlik olarak görüyoruz, geleceğimiz için çalışıyoruz. İmal ve ticaretle ilgili dünyanın hiçbir yerinde bu kadar tutuklama yok. ‘Baronundan sokak satıcısına kadar ihbar edin’ diyoruz vatandaşımıza. 122 bin 708 ihbar gelmiş. Bu ihbarlar arttıkça bizim elimiz güçleniyor. Bu yılın ilk 10 ayında 500’ün üzerinde organize suç örgütünün 136’sı narkotikle ilgili. Bunlar baronlarla ilgili. Örfi organize suç örgütünün 22 milyar liralık mal varlığına el koyduk. Bu uluslararası baron değil miydi?”
Yerlikaya, belediyelerle ilgili yapılan bin 701 soruşturma şikayetiyle ilgili “Verilen onaylar, AK Parti: 301, CHP:338, MHP:46, DEM: 16, Bağımsız: 17, Diğer: 983. 176’sına soruşturma izni vermişiz. AK Parti: 59, CHP: 58, MHP:21, İYİ Parti: 7, DEM: 10, Diğer: 21. Soruşturma izni verilmeyen 295 belediye var; AK Parti: 109, CHP: 93, MHP: 43, İYİ Parti: 23, DEM: 6, Diğer: 21” bilgisini paylaştı.
Polis intiharları…
Bakan Yerlikaya, polis intiharlarına ilişkin soruya şu yanıtı verdi:
“Göreve geldiğim günden bu yana 79 emniyet, 74 jandarma, 2 sahil güvenlik olmak üzere 155 kolluk personeli intihar etmiştir. İntihar adli bir olay, savcı olaya hemen el koyuyor. Biz de idari soruşturma açıyoruz. Bitenlerle ilgili sınıflandırma yaptım. Ailevi nedenlerle 47, kötü alışkanlıklarla 52, psikolojik nedenlerle 13, gönül ilişkileri nedeniyle 17, diğer nedenlerle 12, incelemesi devam eden 14 intihar vakası yaşanmış. Biz başsağlığı için taziyeye gidiyoruz. Sebebini ailesi ve biz biliyoruz ama diyorlar ki, ‘Bunun sebebini açıkla.’ Bugüne kadar incelemesi devam edenler haricinde bir tanesiyle ilgili ‘mesai arkadaşlarının yüzünden oldu’ diye açılan bir savcı tahkikatı yok. Bunun siyaseti olur mu?”
Yerlikaya, kadın cinayetlerine ilişkin sorulara şu yanıtı verdi:
“KADES, 18 Mart 2018’de Süleyman Bakan döneminde mükemmel bir uygulama başlamış. Olaya en yakın hareket halindeki adam işini bırakıyor, oraya gidiyor. Böyle bir talimat var. Akdeniz Parlamenter Assemblesi’nin Paris’teki 15. Genel Kurulu’nda KADES, ödül alıyor. BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi 2021 yılında 100 bin kadın nüfusuna göre kadın cinayeti ortalama oranı: 1,1; 2022 yılında 1,2 olmuş. Maalesef dünyada yukarıya doğru bir yükseliş trendi var, bunu BM söylüyor. Kadın şiddetle ilgili sıfır tolerans diyoruz. 2022’de 284, 2023’te 309, 2024’ün ilk 10 ayında 276 tane kadın cinayeti var. Elektronik kelepçeyle ilgili kapasite sorunuz yok. Bin 500 olan kapasiteyi 5 bine artırabiliriz hızlıca, bu konuda bir sorunumuz yok. Biz koruma kararı aldığımız kadına bir belge imzalatıyoruz. Koruma kararı aldıktan sonra belgedeki 11 maddeyi polisler okuyor. ‘Seni korumaya aldık ama buna riayet et’ diyor. Diyor ki mesela, ‘Şüphelinin size yaklaşması halinde en yakın korunaklı yere geçerek kolluktan direkt yardım iste. Şüpheliyle sakın yüz yüze görüşme.’ Çünkü tecrübe ile sabit. Bunların hepsini onlara okuyoruz. Haftada bir gün muhtara ‘buraya gelip giden var mı’ diye soruyoruz. İstihbarat artık ona takılıyor. İlk defa söylüyorum koruma kararı olmasına rağmen geçen sene 32 hanımefendi şuradaki ikazımıza uymadan, kapıya adam gelince açmış, içeride vurmuş onu.”
CHP’li ve DEM Partili vekiller, bu açıklamaları üzerine Bakan Yerlikaya’ya “Kadınları suçlamak ne kadar kolay” diye tepki gösterdi. Yerlikaya da vekillere, “Sen kimden yanasın? Biz kadını koruyoruz” dedi.
Bakan Yerlikaya, 6 Şubat 2023 depremlerinden sonra başlatılan “Türkiye Tek Yürek” kampanyasıyla ilgili soruya, “Aziz milletimizin AFAD’a güvenerek vermiş olduğu ‘paranın faizleri nereye gidiyor’ sorusunu sordunuz. 16 milyar 107 milyon 806 bin 723 liralık faiz üç kamu bankasının hesabına yatıyor. Bu faizler olduğu gibi aynı hesapta kalıyor. Bunların hepsini de gelip Sayıştay denetliyor” diye yanıt verdi.
Düzenli ve düzensiz göçmenler…
Yerlikaya, düzenli ve düzensiz göçmenlere ilişkin verileri de paylaşarak, “Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi ‘Suriye’nin nüfusu 23,5 milyon. 17 milyonu Suriye’de bulunuyor, 6,5 milyonu da diğer ülkelerde bulunuyor’ diyor. Ofis, 350 bin Suriyeli’nin de trajedi nedeniyle hayatını kaybettiğini belirtiyor. 6,5 milyon Suriyeli’den 2 milyon 935 bin 742’si Türkiye’de, 784 bini Lübnan’da, 778 bini Almanya’da, 649 bini Ürdün’de… Benim geldiğimde 5 milyon 196 bin düzenli göçmen sayısı vardı. Yaptığımız çalışmalar ve politikalarla bu sayı bugün 4 milyon 174 bin 706 oldu” diye konuştu.
Yerlikaya, Türkiye’de yaşamını sürdüren geçici koruma altındaki Suriyeli sayısıyla ilgili 2 milyon 935 bin 742 kişiden 1 milyon 32 bininin ikamet izinli, 206 binin ise uluslararası koruma altında olduğunu açıkladı. Yerlikaya, şu ifadeleri kullandı:
“150 bin 327 Suriyeli hiçbir şekilde yok”
“Tek tek tek adreslerine gittik. 6 ayda saydık. 731 bin 146’sını adresinde bulamadık. Bulamadık derken adresi güncel değil. Taşınmış adresini güncellememiş. 580 bin 819 Suriyeli, adreslerini güncelledi ve güncellemesi devam ediyor. 150 bin 327 Suriyeli hiçbir şekilde yok. Düzensiz olarak karşıya gittiğinin de frontex rakamlarından alıyoruz. Şu anda kayıtlı 2 milyon 935 bin 742 net Suriyeli var. Ben saydım, doğrusu bu. Ben bürokrasiden geliyorum. Gaziantep ve İstanbul Valiliği yaptım. En çok Suriyelilerin olduğu yerlerde çalıştım. Bunun ne demek olduğunu ben biliyorum. Bunlarla ilgili ayda bir bildirim yükümlülüğü getirdim. Bundan sonra adresini değiştirmeye cesaret edebilecekler mi?
Düzensiz göçle mücadeleye gelelim… Biz düzensiz göçmenle durmadan, duraksamadan, kesintisiz mücadele ediyoruz. Göçmen kaçakçılığı organizatörlerinin, organize suç örgütlerinden ve şehir eşkıyalarından hiçbir farkı yok. Köyünden çıkmamış bir Afganlıyı burayı kim getirebilir? Bu hadsizler getiriyor. Bugüne kadar 6 bin 660’ı tutuklu, 2 bin 693’ü de şu anda adli kontrollü. Henüz tutuklanmayanları da takip ediyoruz. Cezaevinden bir ay içerisinde çıkacak olan göçmen kaçakçılığı organizatörlerini de takip ediyoruz. Tıpkı uyuşturucu satıcılığından girenler gibi.
Benim dönemim de 210 binin üzerinde deport yaptık. Bakın 2023 yılında frontex 27 Avrupa Ülkesi’nin göç idaresi tek başına 91 bin deport yaptı. Biz 132 bin yaptık. Bu senede 140 bini geçeceğiz…”
“159 bin 433 Suriyeli, Türk vatandaşlığı kazanmıştır”
Yerlikaya, kaç Suriyeliye istisnai Türk vatandaşlığı verildiği sorusuna, “Yatırım amaçlı istisnai olarak Türk vatandaşlığını kazananların sayısı 159 bin 433’tür. Ama bunlardan 46 bin 163’ü yatırımcıdır. Onların 35 bin 399’u eşi, 77 bin 871’i çocuk” diye yanıt verdi.
“AK Parti üyesi olmaktan büyük onur duyuyorum”
Yerlikaya, muhalefet milletvekillerinin AK Parti kongrelerine gitmesine yönelik eleştirilerine “Ben AK Parti üyesiyim ve bundan da büyük onur duyuyorum. Bütün arkadaşlarımızla beraber sizlerin yaptığı gibi bizde o demokrasi şölenine katkı sunmak, onların coşkusuna katılmak için yanlarına gidiyoruz” yanıtını verdi. CHP’li vekiller, Yerlikaya’nın “AK Partiliyim” ifadesine “Siz bizim de güvenliğimizden sorumlusunuz” diye tepki gösterdi. Bakan Yerlikaya da CHP’li vekillere, “Korkmayın, başınıza bir şey gelmez. Ben sizi seviyorum” diye konuştu.
Yerlikaya, kayyum tartışmalarıyla ilgili, “Türkiye genelinde bin 408 belediyemiz var. Hepsi mahalli müşterek ihtiyaçları görmek için halkın oyuyla geldiler. Hemşerilerimizin iradesiyle geldiler. Konusu terörse ayrı kulvara giriyor. Savcının şu an soruşturma ve kovuşturması olmayan bir sürü DEM’li belediyeler var. Biz hukuk devletiyiz. Bin 408 belediyemizin sandıkla gelip, sandıkla gitmesini savunuyoruz” dedi.
Görüşmelerin tamamlanmasının ardından İçişleri Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2025 yılı bütçeleri AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi.
