BİDOGU- Reuters Enstitüsü 2025 Dijital Haber Raporu yayımlandı: Türkiye’de haberden kaçınma oranı en yüksek ülkeler arasında…
Oxford Üniversitesi bünyesindeki Reuters Enstitüsü’nün hazırladığı 2025 Dijital Haber Raporu, siyasi gerilimler, savaşlar ve ekonomik çalkantılar döneminde dijital haberciliğin dönüşümünü gözler önüne seriyor. Rapora göre; haberin üretim, dağıtım ve tüketim biçimlerinde radikal değişimler yaşanıyor. Geleneksel medyada güven ve etkileşim azalırken, sosyal medya platformları yeni nesil haber kaynağı haline geliyor.
Yapay Zeka Etkisi ve Google Algoritmaları Damga Vurdu
Raporda bu yıl öne çıkan gelişmeler arasında; yapay zekânın haber içeriklerinde artan kullanımı, pozitif ve negatif etkileriyle birlikte değerlendirilirken, Google’ın algoritma değişikliklerinin dijital yayıncılık üzerindeki etkisi özellikle vurgulandı. Yayıncılar, trafik kaybı endişesi yaşıyor.
Kurumsal Gazeteciliğin Gücü Erozyona Uğruyor
YouTuber’lar, TikTok yayıncıları ve podcast içerik üreticileri, geleneksel gazetecilik kurumlarının yerini giderek daha fazla alıyor. Bu durum; özellikle ABD, Latin Amerika ve Doğu Avrupa’da belirgin hale gelirken, habere güvenin daha yüksek olduğu coğrafyalarda daha yavaş seyrediyor.
Siyasi Kutuplaşma ve Sansür Artıyor
Basın özgürlüğünün baskı altına alındığı ülkelerde alternatif medya, baskılara karşı yeni sesler çıkarıyor. Ancak bu, çevrimiçi kutuplaşmayı da körüklüyor. Anketlerde kullanıcılar, kutuplaşmış tartışmalardan uzak durma eğiliminde. Haberden kaçınma oranı dünya genelinde yüzde 40’a ulaştı.
Sosyal Medya: Facebook Lider, TikTok Yükselişte
Dijital ortamda en sık haber takibi yapılan platform Facebook (%36) olurken, onu YouTube (%30), Instagram (%19) ve WhatsApp (%19) izledi. TikTok ise %16’lık oranla X’i (eski Twitter) geride bıraktı. ABD, Polonya ve Avustralya’da X kullanımında sağcı kullanıcıların artışı dikkat çekti.
Türkiye’de Haberden Kaçış Alarm Veriyor
Türkiye, haberlerden kaçınma oranının en yüksek olduğu ülkeler arasında yer aldı. Yüzde 61’lik oranla ikinci sırada gelen Türkiye’de kullanıcılar, haber içeriklerini stres verici ve kutuplaştırıcı buldukları için tüketimden uzaklaşıyor. Bu oran 2017’de %29’du.
Türkiye’de Kırılma Noktası: İmamoğlu Operasyonu
Raporda Türkiye’ye özel dikkat çeken detaylardan biri, 19 Mart 2025’te Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması oldu. Bu olayın ardından başlayan protestoların yayılmasında sosyal medyanın etkisi özellikle vurgulandı. TRT, boykota destek veren oyuncuların işine son verirken, Meta içerik kısıtlamalarına uymadığı gerekçesiyle ceza aldı. X ise 700’den fazla hesabın engellenmesine yönelik mahkeme kararlarına itiraz etti.
RTÜK Cezaları ve Gazetecilere Yönelik Baskılar
Halk TV, Tele1 ve Sözcü TV gibi yayın organlarına verilen yayın durdurma ve para cezaları da raporda dikkat çekiyor. BBC ve İsveçli gazetecilere yönelik sınır dışı ve tutuklama kararları ise basın özgürlüğü endeksindeki düşüşe işaret ediyor.
Televizyon Gücünü Koruyor, Yazılı Basın Eriyor
Türkiye’de televizyon halen en güçlü haber kaynağı olmayı sürdürüyor. Ancak yazılı basının etkisi dramatik biçimde azalıyor; 2015’e göre haftalık gazete okuru sayısı üçte bire düşmüş durumda. Dijital platformlarda ise haber kaynağı olarak en çok Instagram kullanılıyor, onu YouTube takip ediyor.
